Scheemda – Nabestaanden hebben dinsdagochtend bij de begraafplaats aan de Hoflaan in Scheemda twee plaquettes onthuld. Dit deed hij in samen zijn van genodigden, vertegenwoordigers van de vereniging Dorpsbelangen Scheemda en het 4 Mei Comité en andere belangstellenden.
De twee herdenkingsplaquettes zijn onthuld ter ere en nagedachtenis van de verzetsstrijders Oltman Reinder Thomsen en Pieter Aukes. Beide mannen kozen ervoor de macht van de Duitse bezetting actief te ondermijnen en betaalden daarvoor met hun leven.
Oltman Reinder Thomsen.
Een man die zijn jeugd doorbracht in Scheemda en daar in de laatste oorlogsmaanden naar terugkeerde om onder te duiken bij zijn moeder en zich te voegen bij zijn gezin, dat hem vooruit was gegaan toen in Utrecht waar zij woonden het risico om opgepakt te worden te groot werd.
28ste april 1945, als lid van de Binnenlandse Strijdkrachten en als tolk/vertaler meegaat met de Canadezen, die eerder Scheemda hebben bevrijd en nu optrekken richting Delfzijl. Echter kwam hij niet terug, hij werd in de omgeving van Heveskes beschoten waarna hij aan zijn verwondingen overlijdt.
Pieter Aukes.
16 jaar wanneer in 1940 de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Met zijn ouders, zijn broers Henk en Berend en zijn zus Tiny woont hij in Scheemda. Hij volgt de ULO en krijgt een baan als kantoorbediende. In zijn ULO-periode sluit hij zich aan bij het verzet. In 1943 wordt hij opgeroepen voor de Arbeitseinsatz. Hij duikt onder.
In december 1944 besluit hij met twee onderduikers uit Winschoten om de kerstdagen thuis door te brengen. Onderweg worden ze aangehouden. Pieter wordt in eerste instantie naar het Huis van Bewaring in Assen getransporteerd en vervolgens begin januari 1945 overgebracht naar het strafkamp in Wilhelmshaven, waar hij onder erbarmelijke omstandigheden moet zien te overleven.
Dat lijkt te lukken wanneer hij half april in Delfzijl wordt opgenomen in het noodhospitaal van het Rode Kruis. Maar de ontberingen die hij in Wilhelmshaven heeft moeten doorstaan, zijn te zwaar geweest. Hij sterft op de vierde mei, ondervoed, uitgeput.
Oltman Reinder was 35 jaar, Pieter 21 toen aan hun leven abrupt een einde kwam.
Bevrijding
Citaat toespraak Pieter Smit: ‘Wij weten niet, hoe groot het verdriet en de leegte waren, die de dood van deze twee mannen bij de achterblijvers teweeg heeft gebracht en hoe dat hun verdere leven heeft beïnvloed.
Maar we kunnen ons er wèl een voorstelling van maken.
5 mei 1945: heel Nederland viert de bevrijding, is uitgelaten en blij dat de oorlog na vijf lange jaren eindelijk voorbij is, worden er in Scheemda twee mensen begraven, die de oorlog net niet hebben overleefd.
Dat Oltman Reinder Thomsen op 28 april 1945, amper ’n week voor de bevrijding van heel Nederland, met de Canadezen meetrok om Delfzijl te bevrijden — terwijl hij er ook voor had kunnen kiezen om veilig in reeds bevrijd Scheemda te blijven –, dat Pieter Aukes één dag voor de bevrijding aan ondervoeding sterft als gevolg van internering in het strafkamp Wilhelmshaven, maakt de dood van hen beiden zo mogelijk nog schrijnender.
Slechts enkele dagen verschil tussen als vrij mens de oorlog overleven en als slachtoffer van die oorlog sterven.
Beiden kozen zij ervoor – ieder op een eigen wijze – om de kant van het verzet te kiezen en daarmee hun leven in de waagschaal te stellen.’
Tekst gebaseerd op toespraak Dhr. Smit – Burgemeester Oldambt. Lees hier de volledige versie van zijn toespraak over de beide verzetsstrijders. [Hier]
