Landelijke monumentenorganisaties willen bescherming voor woningbouw Sint Vitusstraat
Winschoten – Recent hebben de Erfgoedvereniging Bond Heemschut en de Stichting het Cuypersgenootschap de gemeente Oldambt verzocht om de met sloop bedreigde woningen in de Sint Vitusstraat 2 t/m 82 en 5 t/m 25 op te nemen in het gemeentelijke register van beschermde gemeentelijke monumenten.
De woningen hebben een evidente architectuur- en cultuurhistorische waarde en zijn daarom een belangrijke aanvulling op de reeds bestaande monumentenlijst voor Winschoten. Vanwege de bijzondere waarde van het complex zetten wij in op bescherming en renovatie in plaats van de door eigenaar Acantus voorgenomen sloop.
De huizen dateren uit 1917 en zijn gebouwd naar ontwerp van de bekende Winschoter architect Derk Bolhuis. Deze huizen werden naast de Noord Nederlandsche Machinefabriek gebouwd en (voornamelijk) bewoond door medewerkers van de fabriek. De woningen vallen op door hun dorpse uitstraling en schilderachtige gevelbeeld dat ontstaat door de afwisseling van baksteen en pleisterwerk.
Zeldzaam voorbeeld
Het wijkje is een zeer fraai en voor de provincie Groningen vrij zeldzaam voorbeeld van sociale woningbouw. Sinds de invoering van de Woningwet 1901 bemoeide de rijksoverheid zich actief met de volkshuisvesting in ons land. Behalve dat er kwaliteitseisen aan woningen gesteld konden worden, maakte de Woningwet 1901 het ook mogelijk dat de rijksoverheid woningbouwverenigingen financieel kon ondersteunen.
Het waren die woningbouwverenigingen die in de praktijk zorg droegen voor het bouwen en beheer van goede en betaalbare woningen voor minder draagkrachtigen. In Winschoten werd voor dit werk in 1914 een stichting onder de naam Winschoter Woningbouw opgericht. In de eerste 10 jaar van haar bestaan bouwt de stichting al 200 woningen, waaronder deze panden aan de Sint Vitusstraat.
Als vroeg voorbeeld van sociale woningbouw in Winschoten heef het complex voor de gemeente een duidelijke architectuur- en cultuurhistorische betekenis. Hoewel de woningen door renovaties in het verleden wel iets van hun uitstraling kwijt zijn is het geheel eigenlijk zeer goed behouden.
Zorgvuldige renovatie
Vooralsnog wijst niks op de door de eigenaar genoemde noodzaak tot sloop. Voor veel woningen geldt dat ze toe zijn aan groot onderhoud; voor enkele speelt als complicerende factor een funderingsprobleem. Bij een zorgvuldige renovatie levert dit een product op dat in de buurt komt van nieuwbouw en waarbij ook op het gebied van verduurzaming nog stappen mogelijk zijn.
Elders in den lande zijn vergelijkbare complexen met veel succes gemoderniseerd en verduurzaamd met behoud van de oorspronkelijke architectuur. Wat in plaatsen als Eindhoven, Groningen, Maastricht, Leiden of Hilversum kan, is ook haalbaar in Winschoten
