Straten van Oldambt: Eerbetoon aan communistische activisten in ‘rood’ dorp
Finsterwolde – Rijdend of lopend door Oldambt heb je je vast wel eens afgevraagd waar sommige straatnamen precies vandaan komen. Deze zomer duikt OldambtNu opnieuw in de verhalen achter de straatnamen in Oldambt.
Finsterwolde en het communisme worden vaak in één adem met elkaar genoemd. Toen het dorp nog een zelfstandige gemeente was, was het zelfs lange tijd de enige gemeente in Nederland met een communistische meerderheid in de gemeenteraad. Ook in de gemeenteraad van Reiderland, waar Finsterwolde later in opging, waren de communisten altijd goed vertegenwoordigd. Nog steeds kan de VCP in Finsterwolde bij verkiezingen meestal op aardig wat stemmen rekenen.
Het is dan ook geen verrassing dat er in het dorp enkele straten naar communisten zijn vernoemd. Wat wel bijzonder is, is dat het bij enkele straten niet om lokale communisten gaat, maar om mensen die landelijk uitgroeiden tot de gezichten van de communistische beweging. Zoals Rie Kogenhop-Huig uit Amsterdam, die een groot deel van haar leven actief was voor de communistische partij en zich inzette voor vrouwenrechten.
(lees verder onder de foto)
Kogenhop-Huig wordt in 1906 geboren in Den Helder als Rika Huig, maar wordt al gauw door iedereen Rie genoemd. Op jonge leeftijd verhuist ze met haar familie naar Amsterdam en daar komt ze in aanraking met het communisme. In 1934 wordt ze samen met haar zus lid van de Communistische Partij Nederland (CPN). Ook wordt ze actief als journaliste voor de communistische krant Het Volksdagblad. In die functie spreekt ze zich uit tegen een wetsvoorstel van toenmalig minister Romme, die het recht van getrouwde vrouwen om betaald werk te verrichten wil beperken. Zo groeit Rie Kogenhop-Huig steeds meer uit tot een bekend gezicht van de communistische partij.
Ook de Tweede Wereldoorlog heeft geen invloed op haar denkbeelden en principes. In tegendeel, ze strijdt nog feller voor het communisme en tegen het Duitse fascisme. Samen met andere vrouwen demonstreert ze tegen de Duitsers, met gevaar voor eigen leven. Dat blijkt als de Duitsers haar huis binnenvallen. Gelukkig voor Rie is ze niet thuis en ontsnapt ze aan de bezetter. Voor haar het sein om onder te duiken, al blijft ze actief in het verzet, als koerierster voor de verboden communistische krant De Waarheid.
(lees verder onder de foto)
Rie overleeft de oorlog en zet na de oorlog haar strijd voor vrouwen en het communisme voort. Ze zit in de Amsterdamse gemeenteraad en is secretaris van de Nederlandse Vrouwen Beweging (NVB). In de communistische kringen geniet ze veel respect, ook nadat ze eind jaren vijftig vanwege gezondheidsproblemen met haar werkzaamheden stopt. Uiteindelijk sterft de communiste en feministe in hart en nieren in 1967 op slechts 60-jarige leeftijd.
Ook naar Fokje Peper-Posma is in Finsterwolde een straat vernoemd. Haar levensverhaal lijkt sterk op dat van Rie Kogenhop-Huig. Fokje Peper-Posma, die in 1887 in Appelscha wordt geboren, krijgt het communisme met de paplepel ingegoten. Haar vader is voorman van stakende veenarbeiders en het is dan ook niet verwonderlijk dat Fokje zich al op jonge leeftijd sterk verbonden voelt met de arbeidersbeweging. In 1911 besluit ze lid te worden van de Sociaal Democratische Arbeiderspartij (SDAP). Daar sluit ze zich al snel aan bij de Sociaal Democratische Vrouwenclub, die anti-oorlogsdemonstraties organiseert in 1914.
(lees verder onder de foto)
Nadat er vanuit de eigen partij kritiek klinkt op de demonstraties van de vrouwenclub, zegt Peper-Posma uit onvrede haar lidmaatschap op en stapt over naar de CPN. Ook daar ontpopt ze zich al snel tot een zeer activistisch partijlid. Fokje Peper-Posma spreekt zich opnieuw uit tegen oorlog en zet zich in voor betere voeding voor arbeiders en kinderen. Net als Rie Kogenhop-Huig laat zij zich in de oorlog ook niet door de Duitse bezetter tegenhouden. Ze verspreidt antifascistische literatuur en illegale verzetskranten. Ondanks het grote verdriet om haar man, die door de Duitsers wordt vermoord, zet ze haar strijd voort. Als ze in 1963 op 76-jarige leeftijd overlijdt, is de communistische beweging in diepe rouw.
Dat er daarom juist naar deze twee vrouwen straten zijn vernoemd in Finsterwolde is dus eigenlijk helemaal niet verrassend. Rie Kogenhop-Huig en Fokje Peper-Posma zijn typische voorbeelden van overtuigde communisten die zich hun hele leven hebben ingezet voor de communistische zaak, en daarom via deze straten nog altijd herinnerd worden.
