Column: Kiek noar die zulf!
Ooit las ik het boek ‘Ik heb altijd gelijk’ van Willem Frederik Hermans. Dat was na het boek ‘De Donkere Kamer van Damokles welke ik moest lezen voor een Nederlands examen. Voor mij lieten beide boeken een tijdsbeeld zien waar de vrolijkheid ver te zoeken was. De soberheid droop van de pagina’s af en dat was best taai om te lezen. Logisch, want toentertijd men was alleen maar bezig met werken én werken om het land weer op te bouwen.
Na de oorlog.
Vertier was er nauwelijks. In die jaren overheerste het tikken van de klok de huiskamers en zo nu en dan klonken de geluiden van een hoorspel door de kamers. Een saaie bedoening als je met de ogen van nu ernaar kijkt. Toch spraken deze boeken mij aan, boeken die mij deden verplaatsen naar vervlogen jaren.
Naar de eenvoud van toen.
Soms stel ik mijzelf de vraag of ik terug wil naar die eenvoud. Want in het heden hebben we alles wat ons leven makkelijker en misschien wel boeiender gemaakt heeft. En ja, een stuk spannender dan het tikken van de Zaanse Klok zoals ik vroeger zelf ervaren heb in huis. Maar soms hoor of zie ik mensen zuchten, snappen ze net als ik niet ‘waar het heen gaat met de wereld.’ We krijgen, naast onze eigen dagelijkse zorgen, ook nog eens de wereldse zorgen erbij.
Daarom snap ik het wel dat we terugverlangen naar eenvoudiger tijden.
‘Ik heb altijd gelijk.’ Die titel kwam bij mij weer boven na het zien van de nieuwe Sire campagne, het reclamebureau wat ons aan het denken probeert te zetten. Campagnes zoals bijvoorbeeld: ‘Aardige mensen, hoe gaan we daar mee om’, ‘Tolerantie. Daar knapt heel Nederland van op’, Handen af van onze hulpverleners’ of ‘#doeslief’. Opvallend is dat het de laatste jaren alleen maar gaat over hoe we met elkaar om zouden moeten gaan.
Een teken aan de wand.
De politiek, onze volksvertegenwoordigers, laten nou ook niet echt het goede voorbeeld zien. Menigeen hoor je klagen over ‘dat stelletje in Den Haag’. Naast dat ze tijdens debatten onderuitgezakt op hun telefoontjes zitten, schelden ze elkaar verrot of vertellen onwaarheden. Allemaal met als doel elkaar zo hard als mogelijk te raken én, nóg belangrijker, zieltjes te winnen onder het volk. Want hoe meer zieltjes achter deze personen aan gaan lopen hoe meer pluche- zekerheid ze houden en daarmee financiële zekerheid.
Eigenbelang boven algemeen belang.
Nu weet ik ook wel dat het er in andere parlementen over de grenzen nog heter aan toegaat. Beelden uit Turkije, Taiwan, Uganda of Brazilië hebben dat al eens bewezen. Dat heeft ook te maken met het temperament in die culturen en daarmee vergeleken zijn wij Nederlanders nog redelijk braaf te noemen. Alhoewel, woorden kunnen veel leed veroorzaken. Daarom durf ik onze zogenaamde beschaving wel in twijfel te brengen. Wel is het frappant dat na een stevig debat alle politici elkaar weer de handen schudden en toelachen.
Zo van: kunstje geflikt, deurtje kan weer dicht.
Alleen laten ze dat te weinig zien in de media, een gemiste kans is mijn mening. Of is dat dan die zogenaamde beschaving? Op zich zit daar wat in. Je moet en mag alles zeggen in dit land zoals we dat zo graag willen. Maar misschien moet toch de nuance weer wat terugkomen daar in Den Haag. Ik verwacht geen straattaal waarmee men elkaar probeert te schofferen, zogenaamd om ook de ‘gewone man’ te kunnen bereiken. Nou, ik ben een ‘gewone man’ maar als men zo tekeergaat bereikt men mij juist niet. Dan keer ik ze de rug toe want zo wil ik niet zijn. De een gebruikt dan het spreekwoord ‘Zachte heelmeesters maken stinkende wonden’, om het grove geweld te verdedigen. Maar verbaal geweld leidt vaak naar fysiek geweld. Daarom geef ik de voorkeur aan de nuance, ‘Het is de toon die de muziek maakt’.
‘Wie goed doet, goed ontmoet.’
Want je schiet er niets mee op met dat geschreeuw. Je voedt alleen maar een minderheid in ons land, de minderheid die de meeste aandacht krijgt met hun grote bekken of extreem geweld. Daarom moet politiek Den Haag het juiste voorbeeld geven, meer moeten samenwerken en wat minder bezig zijn met zieltjes winnen. De zuilen die wij in het verleden kenden hebben we omvergeworpen om juist meer samen te werken en niet te verzanden in ons eigen gelijk.
Want met ‘ik heb altijd gelijk’ heb je juist ongelijk!
Sire heeft nu een filmpje gemaakt tegen polarisatie. Polarisatie betekent het versterken van tegenstellingen tussen elkaar en daar schiet je, willens en wetens, niets mee op. Daarmee krijg je niks meer voor elkaar, het is het zand in de motor en loop je averij op. En dan is het moeilijk koers houden.
Ook voor politici want die zijn net zoveel mens als jij en ik.
De boodschap waarschuwt voor polarisatie dichter bij huis, binnen je eigen wijk, familie- en vriendenkring. Niet onverstandig want daar begint ook alles. Thuis is de basis van elk mens, daar word je klaargemaakt voor de maatschappij. Discussies die niet te winnen zijn omdat beide partijen geen strobreed toe willen geven zie je steeds vaker, ook in thuissituaties.
‘Ik heb gelijk!’
Als je dat steeds blijft roepen hoor je de ander niet meer met alle gevolgen van dien, zoals bijvoorbeeld gebroken familierelaties. De laatste zin van de Sire boodschap sprak mij daarom erg aan:
‘Voordat je het weet, verlies je elkaar.’
Ik ben niet de enige die roept dat politiek Den Haag het goede voorbeeld moet geven maar ook hier moet je toch echt eerst naar jezelf kijken. Zoals een Gronings gedicht:
‘Kiek noar die zulf!’
Kijk naar jezelf! Dat is stap één. Kijk altijd eerst eens naar jezelf voordat je oordeelt over een ander. Want vaak is de onredelijkheid ver te zoeken. Stel het doel bij: ‘Ik heb misschíen wel gelijk maar die andere mening begrijp ik ook wel weer.’ En begin met vertrouwen in plaats van wantrouwen in de persoon op basis van andere meningen.
Een mooi voornemen voor 2023!
