Column: Tussen de eilanden
Wij mochten vorig weekend op Terschelling een Bed & Breakfast runnen. De eigenaresse en vriendin van ons ging even een paar dagen naar de Wal. Eerder waren we zelf al eens gasten van deze B&B tot grote vreugde van mijn geliefde. Vrouwlief is namelijk erg gecharmeerd van B&B’s. Ze kijkt daarom ook graag naar de TV serie Bed & Breakfast en diep in haar hart zou ze er zelf ook wel een willen runnen.
Natuurlijk maak ik mij daar zorgen over.
Want het is niet enkel de gasten verwelkomen en een lekker ontbijtje neerzetten. Er komt veel meer bij kijken, kijk maar naar het tv-programma. B&B gasten zijn kritisch. Ze hebben thuis alles naar hun eigen hand gezet en eigenlijk verwachten ze dat ook op andere plekken waar ze vertoeven. En daarom blijft het nooit alleen bij gasten ontvangen en ontbijtjes maken want klussen is het derde wiel aan de wagen. Want dan moet er ineens een hakie in de douche voor de handdoek. Of een plankje boven de wastafel. Of een kastje voor kleding. Of de kabels van het teeveetje aan de muur moeten weggewerkt worden. Of er moet een soort van waarschuwing op die te lage balk tegen het kopstoten. Of er moet een douchedeur in de douche geplaatst worden want het ontbrekende douchematje wordt nat.
En ja, waar is dat douchematje eigenlijk?
Gelukkig had deze B&B het prima voor elkaar en verwelkomde mijn wederhelft de gasten op haar aller charmantst en verzorgden wij het ontbijt. Of nee, zij verzorgde het ontbijt en ik moest telkens mijn goedkeuring geven voor het steeds meer vullende dienblad. Maar daar had ik geen tijd voor. Ik was aan het nadenken over de gebeurtenissen die zich lang geleden op andere eilanden afspeelden, om precies te zijn de Zeeuwse (schier)eilanden. Wij hadden namelijk de film gezien, De Slag om de Schelde, en waren daar erg van onder de indruk geraakt.
Wat een treurnis, angst, leed en verdriet!
En ongekende heldenmoed! Ik kon het niet loslaten. Waarschijnlijk ook omdat er een groepje mensen is die de ellende van toen vergelijken met het heden. Die roepen dat hun vrijheid afgenomen is door hun eigen regering, demonstreren met Jodensterren op de borst en noemen hun vijanden ‘NSB’ers of ‘Bruinhemden’.
Ik heb medelijden met hun geschiedenisleraren…
Want kijk naar ‘De Slag om de Schelde’ en weet dat de vergelijkingen volledig mankgaan. Het was toen écht oorlog. Al vier jaar zat ons land in de greep van een agressor en werd je geliquideerd wanneer je verzet pleegde. Of je werd doodgeschoten omdat de vijand de dader(s) van een aanslag niet te pakken kon krijgen, dan werd je gewoon van straat geplukt en waren de laatste beelden het vuurpeloton.
En laat ik de martelingen niet vergeten!
Het was oorlog, geen pandemie. Inmiddels 76 jaar geleden. ‘Dit nooit weer!’ zeiden we tegen elkaar. In de loop der jaren ben ik die woorden steeds meer gaan begrijpen. Vanaf jonge leeftijd werden wij theoretisch wel bewust gemaakt dat oorlogen niet fijn zijn maar visueel lag dat toch wat anders. Wij keken naar oorlogsfilms die de situatie toch wat rooskleuriger neerzette dan de werkelijkheid. We zagen de ene na de andere held het kwaad vergelden op zo’n manier dat wij daar als kijker enige voldoening van kregen.
Ver van de waarheid.
De documentaires en films die later gemaakt werden, naderden toch meer de werkelijkheid. Het zwijgen over de verschrikkingen werd doorbroken en ineens zagen we tijdens het geweld de mens tevoorschijn komen: de angst in de ogen, de tweestrijd over welke keuzes er gemaakt moesten worden, de woede en het verdriet, het enorme verdriet voor alle partijen, voor beide kanten van de loopgraven. Deze mensen waren niet alleen maar met zichzelf bezig. Zij offerden hun leven, niet voor eigen gewin maar voor het algemeen belang.
Tegenwoordig tiert het egoïsme welig…
Van de week moest ik even een sleutel bijmaken en tegenover deze winkel staat een oorlogsmonument. Met daarop de namen van heel veel mensen die de oorlog niet overleefd hebben. Mijn ogen lazen de namen en in mijn geest vormden zich beelden van mensen in doodsangsten, onder erbarmelijke omstandigheden. Namen van vaders, moeders, oma’s en opa’s, kinderen…
‘Dit nooit weer!’
Zeiden we tegen elkaar. Want we kwamen erachter dat de meeste mensen deugen. We verenigden ons met andere landen en culturen maar een oorlog voorkomen is nog niet gelukt. En dat zal ook niet lukken ben ik bang want de manier om een oorlog te voeren is aan het veranderen. Want niemand zit te wachten op de gevolgen van oorlog voeren, zoals bijvoorbeeld PTSS. En dat is echt niet iets van de laatste jaren, ook na de Bevrijding in 1945 vielen er nog slachtoffers te betreuren.
Elke oorlog is traumatisch!
Daarom neemt oorlogstuig zoals drones en lange afstandsraketten het van de mens over. Die kijken de vijand niet in de ogen, die zien de angst niet en die zien niet of ze te maken hebben met een zoon, dochter, vader of moeder. Ze doen gewoon waarvoor ze geprogrammeerd zijn, namelijk het doel totaal te vernietigen.
Ons rest maar te hopen dat niemand de keuze maakt op de knop te drukken.
Maar voorlopig leven we hier in vrede en vrijheid alleen lijkt het wel of we het verleden vergeten. Sommigen kunnen de vrijheid niet aan, worden agressief omdat ze te veel met zichzelf bezig zijn. Kijk naar de bedreigingen via het internet, het liefst anoniem. Of kijk naar het geweld op straat, de messentrekkerij, het kopschoppen of de agressie tijdens een demonstratie. Of zoals van de week, opnieuw, het rellen tijdens of na een voetbalwedstrijd.
Rondom een voetbalwedstrijd!
Mijn vrouw loopt vrolijk de kamer binnen nadat ze de gasten uitgezwaaid had. Ik was weer terug in het heden, in een B&B op Terschelling. Ook ooit een ‘bezet’ eiland, nu met een eigen Oorlogsmonument en geadopteerde oorlogsgraven van jonge mensen van een andere nationaliteit die zich opgeofferd hadden voor onze vrijheid.
“Kijk eens! Ze waren zó tevreden dat ik een doosje chocola gekregen heb!”
