Onderzoek UMCG en provincie: veel eenzijdige ongevallen met oudere fietser
Groningen – Fietsers en bromfietsers hebben grote kans gewond te raken als zij betrokken zijn bij een ongeval. Bijna een derde van deze slachtoffers in de provincie Groningen is 70 jaar of ouder. Daarnaast zijn er relatief veel ongevallen met bromfietsen of (snor)scooters onder 16- en 17-jarigen. Dat blijkt uit onderzoek van het UMCG, het Acute Zorgnetwerk Noord Nederland (AZNN) en de provincie Groningen naar verkeersongevallen onder fietsers, voetgangers, bromfietsers en snorscooterrijders in onze provincie.
In de provincie Groningen belandden tussen 2014 en 2018 in totaal 1559 voetgangers, fietsers, snorscooterrijders en bromfietsers door een ongeval in een ziekenhuis. De meeste van deze ongevallen (85%) vonden plaats binnen de bebouwde kom en in de stad Groningen.
Fietsongelukken
In de hele provincie kwamen ongevallen met de fiets (75%) het vaakst voor. Daarna volgden voetgangers (12%) en snorscooters (10%). Bij 59% van alle ongevallen was er geen andere weggebruiker bij betrokken. De belangrijkste oorzaken van de ongevallen zijn: geen voorrang verlenen (14%), alcohol- of drugsgebruik (11%), de fiets of scooter niet onder controle hebben (9%) of een aanrijding met een andere weggebruiker (9%).
Verschil in leeftijd en letsel
Uit het onderzoek blijkt verder dat jonge kinderen vooral betrokken zijn bij ongevallen met andere weggebruikers. Vaak steken ze plotseling over en krijgen of geven ze geen voorrang. Bij oudere verkeersdeelnemers komen vaker eenzijdige ongevallen voor. 60-plussers zijn relatief vaak betrokken bij een eenzijdig ongeval, waarbij ze ernstig gewond raken. Een licht ongeval kan bij hen al ernstige verwondingen opleveren. Jongeren lopen vaker meerdere verwondingen op, maar die zijn dan vaak minder ernstig.
Onder 16- en 17-jarigen komen wel veel ongevallen met (snor)scooters of brommers voor. Dit levert vaak hoofdletsel op. Helmgebruik werd in deze leeftijdsgroep vaak niet gedocumenteerd. Verder komen er veel ongevallen voor onder fietsers die onder invloed van drank en/of drugs zijn.
Gezamenlijk onderzoek
Om meer inzicht te krijgen in de verkeersongevallen, zoals de locatie, omstandigheden en ernst van de verwondingen, hebben de Afdeling Traumachirurgie van het UMCG en de provincie Groningen gezamenlijk onderzoek gedaan. Het onderzoek richtte zich op ongevallen waarbij het slachtoffer gewond raakte, op de spoedeisende hulp van een ziekenhuis terecht kwam en vervolgens werd opgenomen.
De data hiervoor werden in samenwerking met het Acute Zorgnetwerk Noord Nederland en de betrokken ambulancediensten, UMCG Ambulancezorg en Ambulancezorg Groningen, verkregen en vervolgens geanalyseerd. Tot nu toe was er weinig bekend over ongevallen met voetgangers, fietsers, scooterrijders en bromfietsers. Dit soort ongevallen wordt vaak niet geregistreerd omdat de politie niet altijd wordt ingeschakeld.
Maatregelen
In oktober zal de provincie Groningen een nieuw Uitvoeringsprogramma Fiets presenteren, waarin concrete maatregelen op het gebied van verkeersveiligheid voor fietsers voor de periode tot en met 2023 worden voorgesteld. Dit betreft zowel maatregelen op het gebied van infrastructuur als maatregelen op het gebied van educatie via VerkeerswijzerGroningen. De provincie heeft de ambitie dat infrastructuur geen aanleiding mag zijn voor een ongeval en zet daarom bijvoorbeeld in op het vergevingsgezind inrichten van haar fietspaden. De resultaten uit dit onderzoek zijn belangrijke input voor de voorgestelde maatregelen.
Investeringen
Ook de afgelopen jaren heeft de provincie fors geïnvesteerd in de verkeersveiligheid van fietsers. Op een aantal fietspaden is bijvoorbeeld al kantmarkering aangebracht om eenzijdige ongevallen tegen te gaan en verschillende fietsoversteken zijn veiliger gemaakt door het aanbrengen van een middengeleider. Daarnaast hadden we vanuit verkeerseducatie ook veel aandacht voor de fiets, met onder andere campagnes op het gebied van afleiding en voor ouderen.
Tot slot is er de afgelopen jaren ook door gemeenten fors geïnvesteerd in fietsveiligheid, bijvoorbeeld met de aanpak van paaltjes, verbetering van fietsoversteken en de aanleg van vrijliggende fietspaden. De provincie heeft voor ongeveer 3,8 miljoen euro meegefinancierd in deze projecten. Voor dit jaar is er een bedrag van 3 miljoen euro beschikbaar als subsidie voor gemeenten.
Om ook de komende jaren inzicht te krijgen in ongevallen met voetgangers, fietsers, scooterrijders en bromfietsers in de provincie, krijgt het gezamenlijk onderzoek een vervolg.
