Nieuw boek over het Oldambt in oorlogstijd
Winschoten – Begin april 2020 is een nieuw boek verschenen over het Oldambt in oorlogstijd. Het gaat om het eerste deel van een tweedelige serie en draagt de titel ‘Politiecommissaris Van den Hof en het Scholtenhuis’, subtitel ‘De wegvoering van de Joden uit het Oldambt’. Deel I gaat over de periode tot april 1944.
Tijdens de laatste drie laatste oorlogsjaren, speelde politiecommissaris Klaas Coenraad van den Hof als virulente Jodenhater een leidende rol bij de wegvoering van de Joden uit het Oldambt, zowel bij de massale ophaalacties als bij het opsporen van ondergedoken Joden. Nadat hij een ondergedoken Joodse jongeman had opgepakt, voegde hij de onderduikgeefster toe: ‘Voor het laten onderduiken van een Jood zou ik zelfs mijn eigen moeder arresteren.’ Met hart en ziel gaf hij leiding aan de wegvoering van enkele honderden Joden uit Winschoten en omgeving naar het doorgangskamp Westerbork.
Ook het verzet had Van den Hof te vrezen. Wie het waagde zijn of haar verzetshoofd maar even boven het maaiveld uit te steken, liep groot risico door hem te worden gearresteerd. In zijn strijd tegen dwarsliggers werd hij door dik en dun gesteund door de ‘beul van Groningen’ Robert Lehnhoff, Hauptscharführer in het Scholtenhuis.
Medio 1943 verscheen in Winschoten een buitengewoon sluwe infiltrant van de Duitse spionagedienst, die moest onderzoeken wie in het Oldambt spionage pleegden en waaruit hun werk bestond. De infiltrant ontdekte gaandeweg dat het verzet zich niet alleen met spionage bezighield maar tegen Van den Hof ook een liquidatieplan had beraamd. De V-man kreeg van zijn chef veel ruimte om te ‘spelen’ en de liquidatie te verijdelen. Van den Hof bleef in deze tijd enkele maanden in de luwte.
Na de oorlog rapporteerde een rechercheur over Van den Hof: ‘Stond vroeger als politieman zeer goed aangeschreven en was een zeer graag geziene persoonlijkheid met een goed karakter.’ In het onderhavige werk (deel I van twee boeken) wordt geprobeerd antwoorden te vinden op de vraag hoe het mogelijk was dat zo een goede vakman als Van den Hof de meest gehate persoon van het Oldambt werd.
Tientallen verhalen over verzet, spionage en verraad geven een beeld van Klaas Coenraad van den Hof, door Lehnhoff geroemd als zijn beste ‘aanbrenger’.
Over de auteur:
Foppe Walters (65) groeide op in Winschoten en werkte bijna 40 jaar als psychiatrisch verpleegkundige in Zuidlaren. In zijn vrije tijd hield hij zich veel bezig met klassieke talen waaronder Hebreeuws. Ook de Joodse godsdienst als de wortel van het christendom had zijn interesse. Na zijn vervroegde pensionering ontstond ruimte om zich te verdiepen in de Joodse geschiedenis van Winschoten. Meerdere keren las hij in de bestaande literatuur over Van den Hof, die zich tijdens WO II als politiecommissaris met overgave inzette om de Joden uit het Oldambt te verwijderen en die het verzet vurig bestreed. Omdat Walters in de literatuur maar weinig bijzonderheden over Van den Hof aantrof, was hij geprikkeld meer over deze NSB-commissaris te ontdekken. Wie was hij? Wat waren zijn drijfveren om nauw samen te werken met de Sicherheitspolizei van Groningen? Welke activiteiten ontplooide hij en welke invloed had hij op het Winschoter politiekorps? Tweeënhalf jaar lang deed de auteur elke dinsdag onderzoek in het Nationaal Archief in Den Haag en vond veel antwoorden op zijn vragen.
Het boek telt 406 pagina’s en is gedrukt bij Scholma, Bedum. Een exemplaar kost € 17, exclusief € 4 verzendkosten. Dit laatste alleen als het boek per TNT verzonden is. Het boek is te bestellen via een mailbericht aan: walters1@planet.nl
