Column: 2019, een terugblik
Vanmorgen schrok ik wakker, zat rechtop in mijn bed. Nadat ik mijn bril opgezet had keek ik op de wekker: “Shit! Half 8! Ik heb mij verslapen!” riep ik hardop. Mijn vrouw schrok nu ook wakker en vroeg waar die paniek vandaag kwam. Zuchtend verklaarde ik mijn haast. “Ik had je gister toch gezegd mijn jaarlijkse afspraak te hebben!” Ik sprong uit bed om mij te wassen en aan te kleden en zette snel de koffie aan. Een uurtje later was ik onderweg. Eerst naar het Winschoterdiep en vervolgens liep ik richting Blauwe Stad.
Op het fietspad ter hoogte van de Verlengde Kloosterlaan richting Hora Siccemaweg speurde ik in de nog donkere morgen naar een teken van leven. In mijn rugzak zaten de gebruikelijke spullen die ik altijd op deze dag meeneem, namelijk twee thermoskannen koffie, enkele plakken kerstbrood en nog wat rollade die ik uit mijn mond gespaard had op 2e kerstdag. Want ja, niet ieder pondje mag meer door mijn mondje, ik zal het nieuwe jaar enkele kilo’s lichter betreden.
(Lees verder onder de foto)
Althans, dat is de theorie….
Voor mij is dit de belangrijkste dag van het jaar, een traditie die voortgezet moet worden. Mijn Opa deed het, mijn vader deed het en de laatste jaren doe ik het. Een goed gesprek voeren over het afgelopen jaar met de man die zich alleen op 31 december vertoond!
Met de man die net zoveel neuzen heeft als het jaar nog dagen!
Deze oude man, getekend door het wel en wee van het leven maar nog steeds vlot en wijs van geest, zwerft alleen vandaag door het land. Niet iedereen treft hem, terwijl hij toch zou moeten opvallen gezien zijn beschrijving…
Ik daarentegen stap er juist voor uit bed want het is een aardige kerel en hij heeft ook nog wat te vertellen! En sinds enkele jaren neem ik die gesprekken ook op en schrijf ze uit om zo even terug te blikken in het jaar.
Vorig jaar trof ik hem nog bij het Winschoter Diep, ter hoogte van de toen nog te bouwen Burgemeester Pieter Smit brug. De eerste tekenen van de bouw zijn er inmiddels en wellicht kunnen we er komend jaar eindelijk gebruik van gaan maken. Wij hebben toen tegen de helling van de dijk gezeten om het jaar door te nemen. Hij klaagde dat er helemaal geen bankjes bij de dijk stonden want de kou van de grond trok in zijn oude botten. En ja, hij had een punt want bovenop de dijk kun je prachtig uitkijken over het Diep, de A7 en Blauwe Stad.
Maar ja, toen wisten we nog niet dat de Gemeente Oldambt financieel niet lekker in haar vel zat…
Ik liep het fietspad op en enkele eenden vlogen geschrokken op uit het Oldambtmeer. Verderop zag ik iemand lopen, in rustige tred en ietwat gebogen rug. Ik herkende hem uit duizenden en versnelde. Even later liep ik naast hem. Hij herkende mij direct en we omarmden elkaar even stevig:
“Kerel, is het je toch gelukt om je bed uit te komen op deze bijzondere dag van het jaar!” riep hij mij hartelijk toe.
“Ik begon de moed al op te geven, heb wel een uur staan wachten bij de Pieter Smit brug in wording.” En vervolgens weer die lach. “Heb je koffie bij je? Ik krijg namelijk al kloofjes in mijn lippen!” En opnieuw die lach waarna een aalscholver de vleugels nam. Een verdwaalde zilverreiger keek er van op en liep vervolgens snel doch parmantig weg. Ik gaf hem een mok koffie en een stuk kerstbrood.
Voor de rollade leek het mij nog te vroeg.
We gingen op het bankje zitten en keken tussen het riet door naar het Oldambt Meer. Achter ons lag het pad richting het Midwolderbos. “Nou, de politiek heeft het afgelopen jaar de boel weer eens flink opgeschud hè! Neem nou die opmerking van die politicus, dat de veestapel maar even gehalveerd moest worden.” Ik knikte heftig en haakte erop in: “Nou, dat kun je wel zeggen. Het lijkt wel alsof al die politici alleen nog maar willen scoren in plaats van gewoon het debat aangaan. Zo had je dat belangrijke debat over het personeelstekort bij de politie. Er werd stevig gedebatteerd, er was veel emotie want het was een belangrijk onderwerp. Tot een van de Kamerleden interrumpeerde: “U heeft het over een tekort aan bemanning bij de politie. Mag ik u corrigeren, het gaat over de beménsing van de politie.!”
De mond van de man naast mij viel open…
“Ik ben blij dat ik maar één dagje per jaar even mee mag doen in deze maatschappij!” zei hij en gaf mij een ferme klap op de schouder. Hij nam een slok van de dampende koffie. “En zijn jullie met zijn allen nog steeds zo verslaafd aan de telefoon?” Hij is misschien oud maar nog verdomd goed op de hoogte van onze moderne probleempjes. “Euh..ja, helaas wel. En het wordt alleen maar erger vrees ik. Zelfs ouderen zie je al steeds op zo’n ding zitten te gluren. Sterker nog, mijn eigen vader kreeg een keer van zijn kleinkinderen op zijn lazer omdat hij tijdens het eten op zijn telefoon zat om de stand van een voetbalwedstrijd te volgen. En ging het nou om Ajax die zo lekker aan het ballen was in de Champignon League, nee hoor, het ging over PSV! De kinderen riepen: ‘Opa! Nu die telefoon weg! Anders ga je maar naar je kamer!’ Nou, u snapt wel dat we flink gelachen hebben.”
“Nu je het toch over eten hebt,” zei de man, “ik lust wel een plak rollade. Ik ben al op vanaf middernacht hè!” en gaf mij een knipoog.
“Hoe is het eigenlijk qua geweld op de voetbalvelden tegenwoordig? Hebben we wat geleerd van de gebeurtenissen in voorgaande jaren?” vroeg hij, al kauwend. Ik keek somber voor mij uit, in het niets van de rietkraag. “Dat gaat gewoon door. Debiele, schreeuwende en zelfs knokkende ouders langs de lijn die kijken naar het kroost, kroost welke met het schaamrood op de wangen spelen want ze willen geen geschreeuw, ze willen gewoon een potje voetballen. Daarbij opgeteld enkele randdebielen op de tribunes die hun frustraties botvierden op een gekleurde speler. En dat allemaal vanwege een inmiddels jaarlijks terugkerende discussie over Sinterklaas en zijn medewerkers! Waar gaat het verdomme over!” Woest stond ik op maar mijn vriend maande mij tot rust waarna ik mopperend weer ging zitten.
“Stelletje kleuters!”
De man nam het woord: “Eens Arjen, eens komt de dag dat kleur niet meer telt. Want er zullen echte problemen ontstaan waarbij wij elkaar, elke wereldburger voor nodig hebben. Die generatie zal dan geregeld terugkijken in de geschiedenis en zich afvragen waar toch al die haat vandaag kwam. Net als wij terugkijken op het verleden van onze voorouders en al die eeuwen ervoor. Wij zagen bijvoorbeeld Kruistochten voorbij komen waarin moord en verderf als een rode draad meeliep. Dat snapten we ook niet. En na de Tweede Wereldoorlog is er Godzijdank geen derde bijgekomen en dat komt puur doordat we geleerd hebben van het verleden. Het verstand komt echt met de jaren!”
Zwijgend en weer wat rustiger van zijn woorden schonk ik zijn mok weer vol.
“Jullie hadden in de familie toch wat mijlpaaltjes te vieren hè.” vroeg hij. Hij weet namelijk alles van mijn familie. Ook van andere families maar je moet het wel willen horen. “Ja klopt,” antwoordde ik glimlachend, “mijn moeder werd 90, mijn vader 85 en mijn zuster 60 jaar. En dat hebben we goed gevierd! En voor mij en mijn vrouw was het allemaal nog bijzonderder want ons samengestelde gezin kwam daarvoor regelmatig bij elkaar en daar genieten we nú nog van!”
Mijn ogen werden wat vochtig maar dat lag niet aan de weersomstandigheden, dat lag aan het lange traject welke wij eerst hebben moeten doorlopen om uiteindelijk de rust te vinden in de nieuwe weg die wij ingeslagen zijn. Hij sloeg een arm om mij heen en we zwegen even. Toen brak hij de stilte, net voordat een groepje kinderen ons fietsend passeerden, begeleidt door muziek uit een meegedragen speaker.
“Vertel eens, het was toch ook weer een jaar vol gekkigheid?” Ik dacht even diep na en lachend schoot mij wat te binnen: “Zeker wel. Zo was er ineens een nieuwe kloof tussen mannen en vrouwen, namelijk de ‘orgasme-kloof’…. De dames moeten het met minder doen terwijl de mannen juist orgasmeren!”
Mijn vriend verslikte zich nu haast in zijn koffie.
“Maar dat was niet het enige. Op de Huishoudbeurs waren de piemelrietjes heel erg populair en sneue kerels in onze maatschappij verloren zich in het massaal delen van selfies, de zogenaamde ‘dick-pics’. En nu we toch in deze hoek zitten, de Kruidvat startte een vibratorlijn. Dat laatste snap ik wel want ja, daar komt de orgasme-kloof weer om de hoek kijken….”.
Mijn gesprekspartner rolde haast van het lachen van de bank af.
“En ja, de Brexit is nu een feit. Eindelijk. Want we waren ‘Brexit-moe’ zeiden de geleerden. Nu ben ik het daar niet mee eens want het is niet zomaar wat, je afscheiden van je vrienden. Persoonlijk kan ik daar ook slecht mee omgaan. Maar die Britten moeten straks alles weer opnieuw organiseren en daar heb je toch vrienden bij nodig. Linksom of rechtsom!”
“Wilt u nog wat rollade?” en ik pakte de rugzak die onder ons bankje lag. “Graag! En ja jongen, dat uitspreken van onderbuikgevoelens hoor ik ook steeds vaker om mij heen. Maar toch staan we op de vijfde plaats van de 156 landen op de ranglijst van de gelukkigste landen! Dus die onderbuikgevoelens komen van een minderheid, daar hoef je geen wiskunde voor gestudeerd te hebben. Men realiseert zich steeds minder in wat voor rijkdom we hier leven. En dat bedoel ik het niet alleen maar materialistisch maar ook hoe alles hier is geregeld. Jij klaagde in een brief aan jullie nieuwe burgermoeder over de fietspaden hier in de gemeente, dat sommige fietspaden een aanslag op je nieren zijn. Maar er zijn landen, hier niet ver vandaan, die niet eens fietspaden hebben! Nu hoef je niet alles te bagatelliseren maar het is wel de realiteit.”
Tja, daar had hij wel een punt.
Ik schonk de laatste koffie in en wist dat het gesprek aan het einde zat. De man moest immers verder, de dag is nog lang zat. Een zwaan wurmde zich ondertussen tussen het riet, op zoek naar een Eindejaars-maaltje. “Mijn vrouw had afgelopen jaar haast alle lampen in de kamer verkocht via marktplaats!” zei ik lachend. “Het het nooit zo donker west!” vervolgde ik, in mijn beste Gronings.
“Of ’t wer altied wel weer licht!” zong mijn vriend lachend. Ja, hij kent zijn klassiekers!
Nadat we uitgelachen waren vertelde ik hem dat we inmiddels weer licht in de huiskamer hebben en dat was best wel prettig zo tijdens de donkere dagen. Vooral omdat we dan ook altijd even terugdenken aan de overledenen in het afgelopen jaar, geliefden in onze omgeving. Maar ook prominenten die ons leven kleurden, zoals Martine Bijl, Barry Hughes, Rutger Hauer, Fernando Ricksen, Jules Deelder….
Opnieuw keken we even zwijgend voor ons uit.
De man brak de stilte: “Heeft je vrouw dat ‘handige mandje’ nog, dat mandje waar jij steeds mee ‘in conflict’ kwam omdat het zich niet liet opvouwen? Of heb je ‘m weer in de container gegooid?” Ik schoot in de lach: “Nou, verdomd als het niet waar is maar hij ligt nu inderdaad in de container! Dat had ze zelf gedaan! Toen ik aan haar vroeg waarom ze dat gedaan had zei ze dat iemand iets gemorst heeft in de mand waardoor de mand helemaal beschimmeld was.
“En van de dader ontbreekt elk spoor!” zei ze toen en bleef ze mij heel lang en indringend aankijken…
Lachend stond mijn vriend op. Hij rekte zich uit en geeuwend gaf hij aan weer verder te moeten. Hij schudde mij stevig de hand en zei: “Volgend jaar graag oliebollen, dat kerstbrood wordt eentonig.” Hierop volgde een vette knipoog en hij liep weg, mij achterlatend met een lege rugzak maar met in mijn hoofd weer een verhaal om dit jaar af te sluiten.
Iedereen een heel fijn, vrolijk, gezond, liefdevol en gelukkig 2020!
Janet & Arjen
