Bad Nieuweschans – Het centrum van de Graanpubliek 2.0 in de Oude Remise moet meer worden dan alleen bedrijvigheid rond de productie en verwerking van granen. Het historische monumentale pand leent zich voor veel meer doeleinden. Bijna wekelijks vinden er gesprekken plaats met organisaties die belang hebben om zich in de remise te presenteren. Het gaat hierbij om Kunst & Cultuur, scholing, toerisme, werkgelegenheid, grensoverschrijdende projecten etc.
Het pand is groot genoeg om grote groepen tot wel 350 personen aan te kunnen. Dit is wel gebleken tijdens het Proevement dat onlangs is georganiseerd. Onder andere Freek Ruis, naast Peter Brul, de tweede initiatiefnemer, zet zich in om contacten te leggen en de oude remise breed uit te dragen. “Er is zoveel mogelijk, van toneeluitvoering, concerten, presentaties, vergaderingen, bruiloften, maar ook voor het maken van videoclips of fotoshoots, de remise leent zich hier bijzonder voor. Wij hebben niet alleen de mogelijkheden binnen, maar ook buiten een groot evenemententerrein, met als prachtig decor de rondvormige remise”, aldus Freek Ruis.
Evenementen
Hoewel het nu lijkt dat Freek zich alleen maar bezighoudt met het organiseren van evenementen, is de opstart van een mouterij en bierbrouwerij wel zijn belangrijkste taak. Al zo’n zeven jaar is Freek Ruis bezig om zich te verdiepen en het realiseren van een eigen mouterij en bierbrouwerij. Want voor hem moet het echt om Nederlands bier gaan, van granen van eigen bodem. Velen denken dat Nederlands bier als Heineken etc. nationale bieren zijn; ja ze worden wel in Nederland gebrouwen maar de ingrediënten komen vanuit elders de wereld.
“Mijn vertrekpunt was om Nederlands bier te maken, maar kwam al snel tot de conclusie dat het bijna onmogelijk was. Er waren geen Nederlandse ingrediënten en geen bierstijlen. Heineken is eigenlijk een Tsjechisch bier. Het moet bier worden zoals een wijnboer wijn maakt van zijn eigen druiven en daarmee zijn eigen unieke wijn creëert”, aldus Freek Ruis. Zijn kennismaking is voor hem ooit begonnen door het lezen van de historie van bierbrouwerij Witte Klavervier uit de 17e eeuw, een smidse uit Zwolle die zijn smederij om liet bouwen tot bierbrouwerij. “Ik dacht in het begin dat ken ik helemaal niet en ben het toen gaan uitzoeken wat voor soort bier ze toen hebben gemaakt. Deze hele historie heeft voor mij een fascinatie opgeleverd en ben mij er sinds die tijd heel erg in gaan verdiepen. Vorig jaar heb ik een studie gedaan in Berlijn als mouter en ben nu gecertificeerd mouter, waardoor ik eigen graan ook kan/mag mouten, maar het historische verhaal heb ik mijzelf aangeleerd”, aldus Freek.
Monumentaal pand
Bad Nieuweschans is met de Oude Remise niet altijd in beeld geweest. Met medewerkers van de Rijksuniversiteit Wageningen was Freek al een heel eind op weg om in een oud kazernegebouw, ook een monumentaal pand, iets dergelijks op te zetten. Maar dit bleek uiteindelijk niet mogelijk omdat de prijs per m2 te hoog om een rendabel plan te kunnen presenteren. “Nu is het zo, een brouwer koopt zijn ingrediënten in en weet helemaal niet waar ze vandaan komen. Hij koopt het mout bij de groothandel en de groothandel kan hem ook niet vertellen waar het precies vandaan komt. En dat vind ik heel vreemd en ik wil het graag anders doen. In eerste instantie ga ik de mouterij ontwikkelen en daaraan gekoppeld een kleine brouwerij, maar deze gaan groeien”, aldus Freek.
Freek Ruis legt uit: “het graan is een soort kluisje, een heel harde korrel, en deze kun je ook jarenlang bewaren, maar zodra deze in aanraking komt met vocht, of het nu op het land of met productie in aanraking komt, dan gaat het ontkiemen en dat is wat je met mouten ook doet. Na zo’n 4 à 5 dagen ontkiemen, dan is de graankorrel open en ontstaan er allerlei stofjes, op dat moment ga je de korrel drogen en daarmee maak je zetmeel en enzymen beschikbaar voor het brouwproces”.
Dit mout is ook geschikt voor de distilleerderij en het is ook een natuurlijke broodverbeteraar. De reguliere mouterijen zijn op grote industriële schaal, zoals ook die in de Eemshaven, de nummer 40 op de wereldranglijst, maar in de remise wordt gestreefd naar een mouterij, kleinschalig, maar wel met een behoorlijke productiecapaciteit.
Tegenovergestelde
Wat Freek in de remise wil doen is juist het tegenovergestelde van de grote industrie. Er wordt begonnen met een machine die 400 kg graan kan bevatten en na een week is dat ongeveer 360 kg mout. Om het rendabel te maken komen er nog 6 machines naast die in een vol proces 120 ton mout per jaar kunnen produceren. Deze machines zijn of worden ontwikkelt geheel naar eigen idee en ontwerp van Freek en worden gefabriceerd door een bedrijf uit de regio. Deze machines bestaan volgens Freek in de hele wereld niet.
Het is allemaal een heel doordacht plan; om het bedrijf rendabel te maken, wordt het mout verkocht aan brouwerijen, vaak in de noordelijke provincies. Volgens Freek Ruis is het een kwestie van maanden dat de mouterij helemaal operationeel is en op volle capaciteit kan draaien. De bedrijven die de Oude Remise in een coöperatie gaan ‘bestieren’ zorgen ervoor dat het project zo rond maart geopend gaat worden. Maar dat houdt niet in dat alle bedrijven, zoals de mouterij en de bierbrouwerij dan al op volle krachten draaien. Dat zal meerdere jaren gaan duren. Omdat het een coöperatie is, betekent het ook voor gezamenlijke inkoop, zoveel mogelijk gebruik van elkaars kennis en mogelijkheden.
De presentatie van Graanrepubliek 2.0 omvat een bierbouwerij, mouterij, distilleerderij, cidermaker, pasta en muesli productie, mosterdmaker, bakker en een streekwinkel. Verder natuurlijk de mogelijkheden van het horeca/evenementendeel.
Foto en tekst: Frans Stegeman/ BNSnieuws.nl
